Gündelik Safsata

#1

Dün antrenman çıkışı protein bazlı bir şeyler yiyecektim ve evde süt dahi kalmamıştı. Birkaç kase sütlaç vardı fakat şeker miktarı yüksek. Buzdolabı başında biraz vakit geçirdim, yan tarafta oturan akrabam ''Ha süt ha sütlaç akşam akşam kıllık yapma ye işte'' dedi.
Aradaki farkı bilmiyordu fakat bilmediği halde böyle çıkışması garibime gitti ben de şöyle söyledim: ''Yemekler hakkında dediklerin doğru olsaydı sen kilolu olmazdın''
Buradaki mesele benim yüksek ihtimalle safsata yapmış olmam. Adamın dediklerinin yanlışlığını belirtmek yerine şahsi eleştiri getirdim. Adam haliyle anlamadı bozuldu fakat benim sıçtığımı orda yüzüme vursaydı keşke. Bir diğer tarafta şöyle düşündüm;
''Şimdi adam kilolu, yemesine içmesine dikkat etmiyor belli ki (hastalığı yok yani) o zaman dediklerimin doğru olma ihtimali var çünkü doğrusunu bilseydi dikkat ederdi ve kilo almazdı''. Çoğu insan sigara içmenin yanlış olduğunu bile bile içiyor, neredeyse bununla aynı örnek abinin durumu ama benim merak ettiğim yaptığım iki yorumda (safsata yaptığımı düşünmem ve aksini düşünmem) mantık dışı bir yaklaşım olup olmaması. Fikirleriniz varsa buyrun beyler.

#2

Kanka biriyle yaptığın diyalogta ben şunu şunu dedim acaba doğru mu yanlış mı dediğinde biz buna cevap veremeyiz. Önemli olan tavrındır, biz senin içinde hangi motivasyonla o sözü söylediğini bilemeyiz. Sen aynı kelimeleri kullanıp birisine saldırırken başka birisi bunu karşısındakine dişlerini göstermek için kullanmış olabilir ki senin kurduğun cümle tam da buna örnek kişinin kim olduğuna göre değişir durum. Böyle durumlarda sorunun cevabını kendi içinde aramanı öneririm, kendini en iyi sen bilebilirsin.

#3

[mention]hoca dehanni[/mention]

Tavır önemli de ben mesajı safsata aracılığıyla vermiş olmaktan kaçınıyorum. Kitle içerisinde dediğin doğru, bir tavır koyarsın, sıçsan bile herkes seni haklı görür yalnız bu hatadan (kurduğun cümlenin kalitesine bakmadan sadece tavırla mesajı vermek) ders çıkarmazsam akıl sahibi insanlarla iletişim kuramam/doğru iletişimden yoksun kalırım. Sorduğum şey de ''doğru alt mesajı verebilmiş miyim?'' den ziyade safsata yaptığım mı yapmadığım mı? Eğer yaptıysam, yukarı satırda yazdığım hatadır ve beni sağlıklı iletişimden men eder çünkü akıl sahibi insanın gözünde artık kitle vari konuşuyorumdur. Eğer safsata yapmadıysam zaten olması gereken bir şekilde gerekli üst/alt mesaj verildi adama ve işine baktı karışmadı yaptığım işe.

Özet olarak: Üst mesajı önemsemeyen kitle alt mesajla sıçsan bile sana hak verirken, bu bize üst mesajda sıçma hakkı vermiyor. Benim sorduğum alt mesajımın kalitesinden çok üst mesajda safsata yapmış mıyım?

Ek açıklama: Üst mesaj, laflarının teker teker gerçek anlamı
Alt mesaj, kişiye tavırlarınla yüklediğin vermek istediğin anlam

#4

Bu konuda benim de kafam karışık. Mesela o adama "Hayır, sütlaç içinde daha fazla glikojen var bu yüzden bunun integralinin kökünü alırsak cevap anan" tarzında bi cevap versen bunun kadar etkili olur muydu? Sonuçta gerçekten akıl ligi seviyesinde bi tartışma olmayacak yani orada, bazen bence bu tür şeyler yapmak mantıklı olabiliyor. Tabi bu haksız olduğun zaman çarpıtman gerektiği anlamına gelmiyor, ama bence karşındaki kişi iyi niyetle hareket etmediyse azmasını önlemek adına bu tür şeyler yapılabilir çünkü "Kusura bakma ben hatalıyım" dediğinde azacak. Hoca dehanni'ye katılıyorum ben.

#5

Adam Karalama Safsatası

(Argument Against the Man)

[Argumentum Ad Hominem]

Adam Karalama Safsatası, “Saldırı Safsataları”ndandır. Bu başlık altındaki safsatalarda öneri yerine, öneriyi yapan kişi tartışma konusu edilerek, iddialara karşı çıkmak suretiyle yapılır. Saldırı Safsataları, Adam Karalama Safsatası, Niteliksel Adam Karalama Safsatası, Sen de Safsatası, Dolduruşa Getirme (Önyargı Oluşturma) Safsatası olmak üzere dört tanedir.

Tanım: Bir kişinin önerileri yerine, önerinin reddedilmesini sağlamak için, kişiye sövgü mahiyetinde yapılan saldırı.

Eğer araştırmış olsaydım buraya yazmadan önce sorumun cevabını çoktan bulmuş olurdum. Ad hominem örneği benim yaptığım. İkinci olarak safsata olmadığını iddia ettiğim cümle ise dıdısının dıdısı tarzında bir şey. Yani adama karşı vızzıkladım. O adam rastgele bir söz söyledi ben de cevap verdim yalnız verdiğim cevabın/içimden gelenin vızzıklama olması asıl hatadır ve düzeltilmesi gereken nokta budur.

Dipnot: Akıl ekseninde ilişki kurmak için kendimi vızzıklamalardan arındırmam lazım. Aksi taktirde kendi kurtuluşumdan bahsetmem biraz ütopik olur. Zaten kitle içerisinde ister safsata yap ister yapma, azıcık akıl kırıntısı ortalığı sürüklüyor hacının demek istediği gibi. Amaç kitle olsa, bunun üzerine çıkarımlar yapıp fayda sağlamaya çalışılmaz. Bunlar benim çıkardığım meselelerdir. Akılsız iş tutmaktan kaçınırım Allah'ın izniyle.