Özgürlük nedir?
Gönderilme zamanı: 03 May 2018, 10:50
Haci Tyler "Özgürlük, o an canının ne istediği farketmeksizin, kendi istediğini yapabilme potansiyelindir." minvalinde (yanlışsa söz düzeltin) bir şey söylemişti. Ben bu sözden anladığımı şöyle bir örnekle anlatabilirim:
Bir müsabakaya hazırlanıyorsun, 2 ay boyunca kondisyon kasman gerek yani kendini bu yönde eksik gördün. Ama canın kondisyon kasmak istemiyor. İnsan evrimsel olarak zorluktan kaçmaya meyillidir. Çok hayati bir durum olmadığı sürece kendini zorlamayı reddeder vücut. Yani canın antreman yapmak yerine TV izlemek falan istiyor. Burada senin özgürlüğün, "evrimsel bug"larını kontrol altına alarak gerekeni yapman oluyor. Hormonların/ vücudun/duyguların sana dinlenmeni söylüyor ama sen aklınla karar verdiğin işi yapmak için bunları kontrol ediyorsun. Şimdi de sosyal medyada çıkıp "özqhürlüq" diye sıçan tayfaya değinelim.
Aslında bunların özgürlük olarak lanse etmeye çalıştıkları şey özgürlüğün tam tersi bir durum. "Özgürüm abe sigara içebilirim eki eki" ya da "Özgürsün kardeşim o kadınla ilişkiye girebilirsin eki eki" tarzı sıçmak çok moda. Olay da şu aslında; özgürlük olduğunu zannettiği şey aslında duyguları tarafından güdülmesi. Sigara sağlığa zararlıdır, aklı örter, maddi olarak kişiye zarar verir, pis kokarsın...Tüm bu zararlarının yanında hiçbir faydası yoktur. Aklı başında bir insan kafasında tarttığında bunun çok saçma olduğunu ve içmek istemesinin tek sebebinin nikotinin beyninde yaptığı tahribat olduğunu bilir. Yani hiçbir faydası olmayan bu eylem sadece hastalıklarının etkisiyle meydana gelen bir semptom. Sigara içmen özgür iradenden ziyade duyguların tarafından güdülmen. Üzgünüm ahbap özgür değilsin ve duygularının -dolayısıyla iblisin- kölesisin. Zararlı olduğunu bilip kurtulmaya çalışanları hariç tutuyorum bu cümlede.
Aynı şeyi başka yollardan da anlatabiliriz. Örnekler çoğaltılabilir ama hepsinin temeli aynıdır. Peki neden özgür olmak zorundayız ki?
"Açın dini olmaz." , rivayete göre Hz. Ali'nin sözü. Doğru da... Ama açsın diye hiç mi sorumluluğun yok? Yani "Zaten fakiriz hamuq o yüzden haydi eller havaya kop kop.." kafasını hiç görmedim daha. Ama "Zaten özgür irade yok o yüzden kop kop" kafasına çok şahit oldum. Doğru açın dini olmaz. Kuran'da Tanrı haram kıldığı leş, kan, domuz etinin bile bazı durumlarda tüketilebileceğini söylemiş. Ama buradan anlaşılacağı üzere açın mükellef olduğu şey bir an önce karnını doyurmaktır. Bir üst seviyeye geçmek... Bunu zaten hormonların da destekler yani bir problem yok. Ama karnını doyurduktan sonra da özgür olman gerek ve seviye arttıkça zorluk da artacak. Artık hormonların seni desteklemiyor yani. Bir nedenden ötürü özgür olmayan insanın da görevi bu özgürlüğü kazanmak oluyor işte.
Başlıktaki "Omegaya geçmek" olayının ben bu şekilde olduğunu düşünüyorum. Özgürlüğünü kazanıyorsun ve omega oluyorsun işte asıl sorumluluk burada başlıyor. Düşünün esir bir askerseniz planınız düşman ordusunu yok etmek filan olmaz. Kurtulmak olur. Zincirlerinizi kırmak... Zincirliyken sadece bir esirsiniz asker değil. Esaretten kurtulduğunuz an askerliğiniz başlar işte. O yüzden özgür olmalı ve önce üst seviyeye geçmeliyiz. Yani aç karnını doyurmalı, tok özgür olmalı, özgür olan yürümeli, yürüyen koşmalı... (Aslında düşündüm de bundan iyi kapitalist sloganı olur aajahahjahajaba. Konuyu bağlamdan kopartıp sadece bu cümleyi alıp holding kurunuza filan getirirler de neyse ;) )
Tabi ben anlaşılmasının kolay olması için bir sürü metafor kullandım olay bundan çok daha komplekstir. Yanlış bir şey söylediysem düzeltiverin beni.
Bir müsabakaya hazırlanıyorsun, 2 ay boyunca kondisyon kasman gerek yani kendini bu yönde eksik gördün. Ama canın kondisyon kasmak istemiyor. İnsan evrimsel olarak zorluktan kaçmaya meyillidir. Çok hayati bir durum olmadığı sürece kendini zorlamayı reddeder vücut. Yani canın antreman yapmak yerine TV izlemek falan istiyor. Burada senin özgürlüğün, "evrimsel bug"larını kontrol altına alarak gerekeni yapman oluyor. Hormonların/ vücudun/duyguların sana dinlenmeni söylüyor ama sen aklınla karar verdiğin işi yapmak için bunları kontrol ediyorsun. Şimdi de sosyal medyada çıkıp "özqhürlüq" diye sıçan tayfaya değinelim.
Aslında bunların özgürlük olarak lanse etmeye çalıştıkları şey özgürlüğün tam tersi bir durum. "Özgürüm abe sigara içebilirim eki eki" ya da "Özgürsün kardeşim o kadınla ilişkiye girebilirsin eki eki" tarzı sıçmak çok moda. Olay da şu aslında; özgürlük olduğunu zannettiği şey aslında duyguları tarafından güdülmesi. Sigara sağlığa zararlıdır, aklı örter, maddi olarak kişiye zarar verir, pis kokarsın...Tüm bu zararlarının yanında hiçbir faydası yoktur. Aklı başında bir insan kafasında tarttığında bunun çok saçma olduğunu ve içmek istemesinin tek sebebinin nikotinin beyninde yaptığı tahribat olduğunu bilir. Yani hiçbir faydası olmayan bu eylem sadece hastalıklarının etkisiyle meydana gelen bir semptom. Sigara içmen özgür iradenden ziyade duyguların tarafından güdülmen. Üzgünüm ahbap özgür değilsin ve duygularının -dolayısıyla iblisin- kölesisin. Zararlı olduğunu bilip kurtulmaya çalışanları hariç tutuyorum bu cümlede.
Aynı şeyi başka yollardan da anlatabiliriz. Örnekler çoğaltılabilir ama hepsinin temeli aynıdır. Peki neden özgür olmak zorundayız ki?
"Açın dini olmaz." , rivayete göre Hz. Ali'nin sözü. Doğru da... Ama açsın diye hiç mi sorumluluğun yok? Yani "Zaten fakiriz hamuq o yüzden haydi eller havaya kop kop.." kafasını hiç görmedim daha. Ama "Zaten özgür irade yok o yüzden kop kop" kafasına çok şahit oldum. Doğru açın dini olmaz. Kuran'da Tanrı haram kıldığı leş, kan, domuz etinin bile bazı durumlarda tüketilebileceğini söylemiş. Ama buradan anlaşılacağı üzere açın mükellef olduğu şey bir an önce karnını doyurmaktır. Bir üst seviyeye geçmek... Bunu zaten hormonların da destekler yani bir problem yok. Ama karnını doyurduktan sonra da özgür olman gerek ve seviye arttıkça zorluk da artacak. Artık hormonların seni desteklemiyor yani. Bir nedenden ötürü özgür olmayan insanın da görevi bu özgürlüğü kazanmak oluyor işte.
Başlıktaki "Omegaya geçmek" olayının ben bu şekilde olduğunu düşünüyorum. Özgürlüğünü kazanıyorsun ve omega oluyorsun işte asıl sorumluluk burada başlıyor. Düşünün esir bir askerseniz planınız düşman ordusunu yok etmek filan olmaz. Kurtulmak olur. Zincirlerinizi kırmak... Zincirliyken sadece bir esirsiniz asker değil. Esaretten kurtulduğunuz an askerliğiniz başlar işte. O yüzden özgür olmalı ve önce üst seviyeye geçmeliyiz. Yani aç karnını doyurmalı, tok özgür olmalı, özgür olan yürümeli, yürüyen koşmalı... (Aslında düşündüm de bundan iyi kapitalist sloganı olur aajahahjahajaba. Konuyu bağlamdan kopartıp sadece bu cümleyi alıp holding kurunuza filan getirirler de neyse ;) )
Tabi ben anlaşılmasının kolay olması için bir sürü metafor kullandım olay bundan çok daha komplekstir. Yanlış bir şey söylediysem düzeltiverin beni.