"Biçimsel Safsatalar
Bir argümanın yapısından kaynaklanan, bir argümanı teknik olarak geçersiz kılan
hatalardır. Bir argümanın teknik olarak geçersiz olması, sonucunun öncüllerini
izlememesi anlamındadır. Yukarda da değindiğimiz gibi, Biçimsel Safsatalarda mesele,
sonucun doğru veya yanlış olması değil, çıkarsamanın doğru öncüllere
dayanmamasıdır. Aşağıdaki ilk örneğimiz, Yanlış ve Geçersiz bir argüman olarak, Biçimsel
Safsata’dır: Çünkü, ilk öncülü yanlıştır ve bu yanlış öncül Sokrat’ın yeşil olması
gerektiği gibi lâf ola beri gele bir sonuç doğurmuştur.
Bazı insanlar yeşildir.
Sokrat bir insandır.
Sokrat yeşildir.
Öbür taraftan, ikinci örnekte varılan “Sokrat ölümlüdür” sonucu, doğrudur ama bu
da tesadüfen doğrudur. Birinci öncülün yanlış olması, bu argümanı da Doğru ve
Geçersiz, yani Biçimsel Safsata sınıfına koyar.
Bazı insanlar ölümlüdür.
Sokrat bir insandır.
Sokrat ölümlüdür.
Bir kez daha vurgulayalım: Yukarıdaki argümanlarda çıkarımların geçersiz olmalarının
nedeni öncüllerin birinin doğru, diğerinin yanlış olmasından kaynaklanmaktadır. Bu
nedenle, sonuç tesadüfen doğru veya yanlış olabilir. Aşağıdaki örnekte biçimsel safsatayı
inceleyelim.
Şahsen ben, demokrasiyi bir türlü sevemiyordum. “İnancımın demokrasiye ihtiyaç
duyacağına” inanmıyordum. Demokrasi yokken, biz, üç kıt’aya 7 denize hâkimdik. Şimdi
emperyalistlerin kölesi durumuna düşmüştük
(Hüseyin Üzmez, 9.10.2000, Akit)
Demokrasi yokken, biz, üç kıt’aya 7 denize hâkimdik. (öncül)
Şimdi emperyalistlerin kölesi durumuna düşmüştük.(öncül)
Sonuç: Demokrasi, ülkeleri emperyalistlerin kölesi durumuna düşürür..
Geçerli ama yanlış
Ortaya konan öncüllerden bu çıkarım ve sonuç geçerli olmasına rağmen öncüllerin
yanlışlığı nedeniyle yanlış bir argüman."
Bazı insanlar ölümlüdür
Sokrat bir insandır
Sokrat ölümlüdür,
çıkarımında geçersizliğin sebebine bazı öncüllerin yanlış olması demiş yazar, ama geçersizliğin sebebi bazı insanların ölümlü olmasından Sokrat’ın ölümlü olmasınım çıkarılamayacağıdır. Ve yazar hüseyin üzmezin çıkarımına geçerli demiş. Ama demokrasinin yokluğunda cihana hükmetmemiz, varlığında emperyalistlerin kölesi durumuna düşmüş olmamız demokrasinin buna sebep olduğu sonucuna tümdengelimle vardırtmaz ki? Neden geçerli denmiş bu örneğe?
Geçerli argüman
Moderatör: Co-Moderatör
- Mitch
- 1. Nesil
- Mesajlar: 81
- Kayıt: 18 Mar 2018, 19:23
https://eksisozluk.com/entry/27871748
"Bir argümanın yapısından kaynaklanan, bir argümanı teknik olarak geçersiz kılan hatalardır... esas olan çıkan sonucun doğruluğu değil safsatanın öncüllerinden birinin yanlış olmasıdır... "
Demiş, tatmin etmiştir inşallah
"Bir argümanın yapısından kaynaklanan, bir argümanı teknik olarak geçersiz kılan hatalardır... esas olan çıkan sonucun doğruluğu değil safsatanın öncüllerinden birinin yanlış olmasıdır... "
Demiş, tatmin etmiştir inşallah